Chào bạn, việc mua xe cũ là một lựa chọn kinh tế, nhưng cũng đi kèm với không ít rủi ro. Để tránh mua phải “xe bệnh” hoặc “tiền mất tật mang”, bạn cần trang bị cho mình những kỹ năng kiểm tra xe thật kỹ lưỡng. Hôm nay, mình sẽ chia sẻ với bạn cách kiểm tra xe cũ trước khi mua một cách chi tiết từ A đến Z, giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn chiếc xe ưng ý nhé!
Tại sao cần kiểm tra xe cũ thật kỹ lưỡng?
Bạn biết không, một chiếc xe cũ giống như một cuốn sách mà chúng ta cần phải đọc thật kỹ từng trang vậy. Vẻ bề ngoài có thể rất bóng bẩy, nhưng bên trong lại tiềm ẩn nhiều vấn đề. Việc kiểm tra kỹ lưỡng giúp bạn:
Phát hiện các lỗi và hỏng hóc tiềm ẩn
Xe cũ đã trải qua quá trình sử dụng, nên ít nhiều sẽ có sự hao mòn. Tuy nhiên, mức độ hao mòn và các hỏng hóc nghiêm trọng như tai nạn, thủy kích (ngập nước), động cơ bị bổ máy… là điều bạn cần phải nhận biết. Phát hiện sớm giúp bạn tránh được những chi phí sửa chữa khổng lồ sau này.
Đánh giá đúng giá trị thực của xe
Một chiếc xe cũ được giữ gìn tốt, ít hỏng hóc sẽ có giá trị cao hơn. Ngược lại, xe có nhiều vấn đề sẽ bị giảm giá. Việc kiểm tra giúp bạn có cơ sở để đàm phán giá cả hợp lý, không bị người bán “thổi phồng” giá trị.
Đảm bảo an toàn khi sử dụng
Các lỗi về phanh, hệ thống lái, khung gầm… có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của bạn và những người xung quanh khi tham gia giao thông. Kiểm tra kỹ lưỡng giúp bạn yên tâm hơn khi cầm lái.
Tránh các vấn đề pháp lý
Giấy tờ xe không rõ ràng, xe có phạt nguội hay xe liên quan đến tranh chấp có thể khiến bạn gặp rắc rối lớn. Kiểm tra pháp lý là bước không thể bỏ qua.
Bước 1: Kiểm tra giấy tờ và lịch sử xe – Yếu tố sống còn
Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Một chiếc xe dù có đẹp đến mấy mà giấy tờ không “sạch” thì cũng không nên mua.
Kiểm tra giấy tờ gốc và tính chính chủ
- Giấy đăng ký xe (cà vẹt): Yêu cầu xem bản gốc. Kiểm tra kỹ các thông tin:
- Biển số xe, số khung, số máy có trùng khớp với xe thực tế không. Bạn hãy đối chiếu từng ký tự.
- Tên chủ sở hữu có phải là người đang giao dịch với bạn không. Nếu không, cần có giấy ủy quyền hợp lệ hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ mua bán trước đó.
- Năm sản xuất có trùng khớp với đời xe mà người bán giới thiệu không.
- Loại xe, màu sơn có đúng như trên giấy tờ không.
- Giấy chứng nhận đăng kiểm: Kiểm tra thời hạn đăng kiểm còn hiệu lực không. Đặc biệt, hãy nhìn vào số km đã ghi tại các lần đăng kiểm trước đó để đối chiếu với đồng hồ ODO hiện tại của xe. Điều này giúp bạn phát hiện xe có bị tua công tơ mét hay không.
- Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự: Kiểm tra còn thời hạn không.
Tra cứu thông tin phạt nguội và lịch sử xe
- Kiểm tra phạt nguội: Đây là điều cực kỳ quan trọng. Bạn có thể truy cập các website chính thức của Cục Đăng kiểm Việt Nam (ví dụ:
www.vr.org.vn/ptpublic/) hoặc Cục Cảnh sát giao thông để tra cứu phạt nguội bằng cách nhập biển số xe, số tem/giấy chứng nhận kiểm định. Yêu cầu người bán giải quyết dứt điểm các khoản phạt nếu có trước khi giao dịch. - Hỏi về lịch sử xe: Mạnh dạn hỏi người bán về lịch sử tai nạn, ngập nước, các lần sửa chữa lớn. Tuy nhiên, đừng chỉ tin lời nói, hãy kết hợp với việc kiểm tra thực tế các dấu hiệu (sẽ nói ở phần sau).
- Sổ bảo dưỡng định kỳ (nếu có): Nếu xe được bảo dưỡng trong hãng và có sổ sách ghi chép, đây là tài liệu cực kỳ giá trị. Nó sẽ cho bạn biết lịch sử chăm sóc xe, số km thực tế và các bộ phận đã được thay thế.
Bước 2: Kiểm tra ngoại thất xe – Những dấu hiệu “lộ liễu” đầu tiên
Kiểm tra ngoại thất dưới ánh sáng ban ngày, lý tưởng nhất là nơi có ánh sáng tự nhiên, không quá chói chang hoặc quá tối.
Kiểm tra tổng thể thân vỏ và sơn xe
- Độ đồng màu của sơn: Đi vòng quanh xe, quan sát tổng thể xem màu sơn có đều không. Chú ý các vị trí như cản trước, cản sau, mép cửa, nắp capo, cốp xe. Nếu có sự khác biệt về màu sắc, độ bóng hoặc có bụi sơn li ti, vết sơn chảy thì xe có thể đã được sơn lại để che giấu vết va chạm.
- Khe hở giữa các chi tiết: Các khe hở giữa cánh cửa, nắp capo, cốp xe với thân xe phải đều và thẳng tắp. Nếu thấy khe hở không đều, có chỗ hẹp, chỗ rộng hoặc bị vênh thì xe có thể đã bị nắn khung, gò hàn.
- Keo chỉ: Mở tất cả các cánh cửa, nắp capo, cốp xe. Kiểm tra keo chỉ zin của nhà sản xuất thường rất đều, mềm mại và có độ đàn hồi. Nếu keo chỉ bị đứt đoạn, có dấu hiệu vá lại bằng silicon, hoặc khi ấn vào có tiếng “tách” thì xe đã bị tháo lắp, gò hàn, khả năng cao là do va chạm.
- Kính xe: Kiểm tra tất cả các tấm kính (kính chắn gió, kính cửa sổ) xem có bị rạn nứt, trầy xước không. Một mẹo nhỏ là kiểm tra số năm sản xuất (thường là một chữ số cuối cùng) trên các tấm kính. Nếu số năm trên kính khác với năm sản xuất của xe thì có thể kính đã bị thay do va chạm.
Kiểm tra hệ thống đèn, gương, lốp xe
- Đèn pha/hậu, đèn xi-nhan: Kiểm tra xem có bị vỡ, nứt, ố vàng hay đọng hơi nước bên trong không. Nếu có, xe có thể từng bị ngập nước hoặc va chạm.
- Gương chiếu hậu: Gương có nguyên vẹn không, có bị trầy xước, gãy gập không.
- Lốp xe: Kiểm tra độ mòn của gai lốp (cả 4 lốp). Lốp có bị nứt, phồng, hay thủng vá nhiều lần không. Ngày sản xuất của lốp (4 chữ số cuối cùng trên thành lốp) có quá cũ so với đời xe không. Áp suất lốp có đều nhau không.
- Mâm xe/la-zăng: Có bị cong vênh, rạn nứt, trầy xước hay han gỉ không.
Bước 3: Kiểm tra nội thất cabin – Nơi phản ánh “tuổi tác” và cách sử dụng
Nội thất thường là nơi phản ánh rõ nhất mức độ sử dụng và cách giữ gìn của chủ xe.
Kiểm tra tổng thể nội thất
- Mùi trong xe: Ngồi vào xe, đóng cửa lại và ngửi kỹ. Nếu có mùi ẩm mốc, khó chịu (dù đã được xịt nước hoa nồng nặc) thì xe có thể từng bị ngập nước.
- Ghế ngồi: Ghế lái là nơi bị hao mòn nhiều nhất. Kiểm tra ghế da, nỉ có bị rách, xẹp lún, bạc màu không. Các đường chỉ may có bị bung không.
- Vô lăng, cần số, bàn đạp (ga/phanh/côn): Đây là những bộ phận tiếp xúc trực tiếp với người lái. Xe đi nhiều thường có vô lăng bị mòn, bạc màu, cần số và bàn đạp bị bóng loáng hoặc mòn vẹt. Nếu ODO thấp mà các chi tiết này lại mòn nhiều, hoặc có dấu hiệu được bọc/thay mới bất thường thì bạn nên nghi ngờ ODO đã bị tua.
- Thảm sàn, trần xe: Lật thảm sàn lên kiểm tra xem có dấu vết ẩm mốc, ố vàng, bùn đất khô, hoặc các vết han gỉ ở các con ốc dưới ghế, chân ghế không (dấu hiệu ngập nước). Trần xe có bị ố, bẩn hay chảy xệ không.
Kiểm tra hệ thống điện và các chức năng trong cabin
- Hệ thống điều hòa: Bật điều hòa ở mức tối đa, kiểm tra độ lạnh sâu, tốc độ làm mát và tiếng gió quạt. Có tiếng kêu lạ hoặc mùi khó chịu không.
- Các nút bấm, công tắc: Thử tất cả các nút bấm, công tắc trên bảng điều khiển trung tâm, vô lăng, cửa xe (kính điện, khóa cửa). Đảm bảo chúng hoạt động trơn tru, không bị kẹt hay lờn.
- Hệ thống giải trí: Bật radio, thử kết nối Bluetooth/USB, kiểm tra các loa. Màn hình cảm ứng (nếu có) có nhạy không.
- Đồng hồ công tơ mét và các đèn báo: Kiểm tra xem tất cả các đèn báo trên bảng đồng hồ có sáng khi khởi động và tắt khi xe hoạt động bình thường không. Số ODO có hiển thị rõ ràng không.
- Các chức năng khác: Kiểm tra còi xe, gạt mưa, bơm nước rửa kính, chỉnh gương điện…
Bước 4: Kiểm tra khoang động cơ – “Trái tim” của xe
Khoang động cơ là nơi phức tạp nhất và cũng là nơi chứa nhiều “bí mật” của chiếc xe cũ. Nếu bạn không có kinh nghiệm, hãy nhờ một thợ máy tin cậy đi cùng.
Kiểm tra động cơ khi chưa nổ máy
- Quan sát tổng thể: Khoang động cơ có sạch sẽ quá mức không (có thể là để che giấu rò rỉ)? Có dấu hiệu rò rỉ dầu nhớt, nước làm mát ở các mối nối, gioăng, phớt không?
- Ốc máy: Kiểm tra kỹ các con ốc trên lốc máy, đặc biệt là ốc đầu bò, ốc mặt máy, ốc chân máy, ốc bu-lông ở các vị trí quan trọng. Nếu chúng có dấu hiệu bị tháo mở (vết cờ lê, trầy xước, đầu ốc bị tòe, hoặc ốc không phải loại zin) thì khả năng cao động cơ đã bị rã máy để sửa chữa lớn hoặc từng bị thủy kích.
- Dầu động cơ: Rút que thăm dầu ra, kiểm tra mức dầu và màu dầu. Dầu không nên quá đen, quá đặc, hoặc có cặn lạ.
- Dầu hộp số (nếu có que thăm): Tương tự như dầu động cơ.
- Nước làm mát: Kiểm tra mực nước trong bình nước phụ. Nước làm mát phải trong, không có cặn bẩn hay váng dầu.
- Các dây điện, giắc cắm: Có bị chuột cắn, bị hở, bị ăn mòn hay bị quấn băng keo quá nhiều không. Nếu có dấu hiệu gỉ sét, ố vàng ở các giắc cắm thì xe có thể từng bị ngập nước.
Khởi động động cơ và lắng nghe
- Tiếng đề: Tiếng đề phải dứt khoát, không bị ì hay yếu.
- Tiếng máy nổ: Khi động cơ nổ, phải đều, êm ái, không có tiếng lạch cạch, tiếng gõ, tiếng hú hoặc bất kỳ tiếng động lạ nào.
- Khói ống xả: Nhờ người khác quan sát khói từ ống xả khi bạn khởi động và ga mạnh.
- Khói đen: Dấu hiệu nhiên liệu không đốt cháy hết.
- Khói trắng dày đặc (đặc biệt khi trời khô ráo): Dấu hiệu nước làm mát lọt vào buồng đốt.
- Khói xanh/xám xanh: Dấu hiệu xe bị ăn dầu nhớt.
- Độ rung lắc: Khi xe nổ máy ở chế độ không tải (idle), xe có bị rung lắc quá nhiều không.
Bước 5: Kiểm tra gầm xe và hệ thống treo – “Xương sống” của xe
Kiểm tra gầm xe là một việc khó khăn nếu không có cầu nâng. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể quan sát một cách tương đối.
- Quan sát tổng thể gầm xe: Gầm xe có bị biến dạng, móp méo nghiêm trọng không. Có dấu hiệu rỉ sét quá mức ở các chi tiết kim loại không (đặc biệt là nếu xe ở khu vực gần biển hoặc từng bị ngập nước).
- Hệ thống treo:
- Giảm xóc: Kiểm tra giảm xóc có bị chảy dầu không. Ấn mạnh vào các góc xe (bốn bánh) rồi thả tay. Nếu xe nhún lên xuống quá nhiều lần rồi mới ổn định, có thể giảm xóc đã yếu.
- Nhíp xe (đối với xe tải): Kiểm tra các lá nhíp có bị gãy, cong vênh, hoặc có dấu hiệu đã được phục hồi không.
- Hệ thống phanh:
- Đĩa phanh/tang trống: Kiểm tra độ mòn của đĩa phanh/tang trống.
- Dây phanh/ống dầu phanh: Có bị nứt, rò rỉ không.
- Hệ thống ống xả: Có bị mục, rỉ sét, hoặc có tiếng kêu lạ không.
Bước 6: Lái thử xe – Cảm nhận thực tế nhất
Đây là bước cuối cùng và cũng là quan trọng nhất để bạn cảm nhận chiếc xe. Hãy yêu cầu được lái thử trên nhiều điều kiện đường khác nhau.
- Khởi hành, tăng tốc: Cảm nhận độ nhạy của chân ga, độ mượt của hộp số khi bắt đầu lăn bánh. Xe có bị giật cục không? Có đủ sức mạnh không?
- Chuyển số (đối với xe số sàn/xe máy): Việc vào số có nhẹ nhàng không, có bị kẹt hay khó vào số không.
- Phanh: Thử phanh ở tốc độ thấp và tốc độ cao (trong điều kiện an toàn và cho phép). Phanh có ăn không, có bị trượt, bị bó cứng hay có tiếng kêu lạ không.
- Đánh lái, vào cua: Vô lăng có nhẹ nhàng khi di chuyển chậm, có đầm chắc khi đi nhanh không? Độ phản hồi của vô lăng có tốt không? Khi vào cua, xe có bị nghiêng nhiều hay bồng bềnh không?
- Đi qua đường xấu, gờ giảm tốc: Lắng nghe tiếng kêu lục cục, kẽo kẹt từ gầm xe. Cảm nhận độ êm ái của hệ thống treo.
- Khả năng cách âm: Lắng nghe tiếng ồn từ động cơ, tiếng gió, tiếng lốp vọng vào khoang cabin ở các tốc độ khác nhau.
- Theo dõi đồng hồ: Quan sát các chỉ số trên bảng đồng hồ (nhiệt độ nước làm mát, áp suất dầu, đèn báo lỗi…) khi xe đang vận hành.
Lời khuyên cuối cùng: Đừng ngại nhờ chuyên gia
Dù bạn đã trang bị cho mình rất nhiều kinh nghiệm, nhưng việc kiểm tra xe cũ luôn tiềm ẩn những bất ngờ. Nếu bạn không tự tin, hãy:
- Nhờ thợ sửa xe uy tín đi cùng: Họ có kinh nghiệm và công cụ chuyên dụng để phát hiện những lỗi mà bạn không thể nhìn thấy.
- Đưa xe vào hãng hoặc gara đáng tin cậy: Yêu cầu họ kiểm tra tổng thể bằng máy móc chuyên dụng và đưa ra đánh giá khách quan về tình trạng xe.
Việc bỏ ra một khoản chi phí nhỏ để kiểm tra chuyên nghiệp sẽ giúp bạn tránh được những khoản tiền lớn hơn rất nhiều để sửa chữa sau này. Chúc bạn sớm tìm được chiếc xe cũ ưng ý và an toàn trên mọi nẻo đường!
