Việc sở hữu một chiếc xe riêng để đi lại thuận tiện hơn là mong muốn của rất nhiều người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ ngân sách để tậu một chiếc xe mới “đập hộp”. Lúc này, việc tìm mua xe cũ trở thành một giải pháp tài chính thông minh, giúp bạn tiết kiệm được một khoản tiền không nhỏ. Thị trường xe cũ ở Việt Nam cực kỳ sôi động, từ xe máy đến ô tô, với đủ mọi chủng loại, mẫu mã và mức giá. Nhưng bạn biết không, mua xe cũ cũng giống như đi “săn”, bạn cần trang bị cho mình những kinh nghiệm mua xe cũ quý báu để tránh gặp phải những chiếc xe “bệnh tật”, “đội lốt” hoặc giấy tờ không minh bạch. Vậy làm thế nào để bạn trở thành một người mua xe cũ thông thái, chọn được chiếc xe ưng ý, bền bỉ và thực sự “hời”? Hãy cùng mình khám phá những bí quyết và checklist kiểm tra chi tiết dưới đây nhé!
Tại sao cần có kinh nghiệm khi mua xe cũ?
Bạn có thể nghĩ, mua xe cũ thì cứ đến xem, ưng thì mua thôi. Nhưng thực tế lại không đơn giản như vậy đâu! Việc không có kinh nghiệm mua xe cũ có thể khiến bạn gặp phải vô vàn rủi ro, gây thiệt hại cả về tiền bạc lẫn thời gian.
Tránh mua phải “xe nát”, “xe bệnh”
Đây là nỗi lo lớn nhất của bất kỳ ai khi mua xe cũ. Những chiếc xe đã từng bị tai nạn nghiêm trọng, bị thủy kích (ngập nước), hoặc động cơ đã quá cũ nát, thường được “mông má” lại rất khéo léo để che mắt người mua. Nếu không có kinh nghiệm kiểm tra, bạn rất dễ mua phải những chiếc xe này, và sau đó sẽ phải tốn rất nhiều tiền để sửa chữa, bảo dưỡng. Thậm chí, chúng còn tiềm ẩn nguy hiểm khi vận hành.
Phát hiện các chiêu trò “tua công tơ mét”
Nhiều người bán không trung thực sẽ tua lại đồng hồ công tơ mét để giảm số km đã đi của xe, làm cho xe trông có vẻ mới hơn và bán được giá cao hơn. Điều này đánh lừa bạn về tình trạng thực tế và giá trị còn lại của chiếc xe.
Đảm bảo tính pháp lý của xe và giấy tờ
Rủi ro về giấy tờ xe rất nghiêm trọng. Bạn có thể mua phải xe không chính chủ, xe cầm cố, xe là tang vật trộm cắp, hoặc giấy tờ giả mạo. Việc này không chỉ khiến bạn mất trắng tài sản mà còn có thể vướng vào vòng lao lý. Kinh nghiệm mua xe cũ về giấy tờ sẽ giúp bạn tránh được những rắc rối này.
Mua đúng giá trị thực tế của xe
Thị trường xe cũ không có một mức giá cố định, nó dao động tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu không có kinh nghiệm định giá, bạn có thể mua hớ, hoặc bỏ lỡ cơ hội mua được một chiếc xe tốt với giá phải chăng.
Tiết kiệm thời gian và công sức
Việc có kinh nghiệm sẽ giúp bạn nhanh chóng loại bỏ những chiếc xe không đạt yêu cầu ngay từ bước đầu, tiết kiệm thời gian đi xem xe và tránh những cuộc hẹn vô bổ.
Các loại xe cũ phổ biến trên thị trường
Trước khi đi sâu vào kinh nghiệm mua xe cũ, bạn cần hiểu rõ các loại xe cũ phổ biến để định hình được lựa chọn của mình.
Xe máy cũ
Xe máy là phương tiện di chuyển chính ở Việt Nam, nên thị trường xe máy cũ cực kỳ sôi động.
- Xe số: Honda Wave Alpha, Sirius, Future, Dream… Độ bền cao, tiết kiệm xăng, chi phí bảo dưỡng thấp, dễ sửa chữa. Phù hợp với nhiều đối tượng.
- Xe tay ga: Honda Vision, Air Blade, Lead, Yamaha Grande, Janus, Vespa… Tiện lợi, sang trọng, phù hợp với phái nữ và di chuyển trong đô thị. Tuy nhiên chi phí bảo dưỡng thường cao hơn xe số.
- Xe côn tay/phân khối lớn: Yamaha Exciter, Winner, Raider… Dành cho người thích tốc độ, cá tính, hoặc có nhu cầu đi phượt.
Xe ô tô cũ
Thị trường ô tô cũ ngày càng phát triển, mang đến nhiều sự lựa chọn hơn cho người tiêu dùng.
- Sedan: Toyota Vios, Honda City, Hyundai Accent, Mazda 3… Phổ biến, phù hợp đi gia đình, công việc.
- Hatchback: Kia Morning, Hyundai i10, VinFast Fadil… Nhỏ gọn, linh hoạt trong đô thị, tiết kiệm xăng.
- SUV/Crossover: Mazda CX-5, Honda CR-V, Hyundai Tucson, Ford Everest… Gầm cao, rộng rãi, đa dụng, phù hợp với gia đình đông người hoặc đi địa hình.
- Bán tải: Ford Ranger, Toyota Hilux… Phù hợp cho công việc chuyên chở, địa hình phức tạp.
Kinh nghiệm mua xe cũ: Checklist kiểm tra toàn diện từ A đến Z
Dù bạn mua xe máy hay xe ô tô, quy trình kiểm tra chung đều có những điểm tương đồng. Đây là phần quan trọng nhất trong kinh nghiệm mua xe cũ của bạn. Hãy in ra và mang theo khi đi xem xe nhé!
Kiểm tra giấy tờ và lịch sử xe (quan trọng hàng đầu)
Bạn nên kiểm tra giấy tờ đầu tiên để tránh mất thời gian với những chiếc xe không hợp pháp.
- Giấy đăng ký xe (cavet/giấy tờ xe):
- Kiểm tra số khung, số máy có trùng khớp với số trên xe không.
- Đối chiếu thông tin chủ xe trên giấy tờ với CMND/CCCD của người bán.
- Kiểm tra năm sản xuất, dung tích động cơ.
- Xem xét xem có phải xe chính chủ không, hay đã qua bao nhiêu đời chủ. Xe càng ít đời chủ càng dễ kiểm soát lịch sử.
- Giấy tờ liên quan (nếu có):
- Sổ bảo hành, bảo dưỡng định kỳ (đối với ô tô, xe máy đời mới): Kiểm tra lịch sử bảo dưỡng tại hãng/gara uy tín để biết tình trạng xe.
- Giấy đăng kiểm (đối với ô tô): Xem thời hạn đăng kiểm, các thông tin về xe.
- Biên lai sửa chữa lớn (nếu có): Để biết xe đã từng sửa chữa những gì.
- Kiểm tra phạt nguội (đối với ô tô): Yêu cầu người bán kiểm tra phạt nguội trên website của Cục Đăng kiểm Việt Nam hoặc Cổng Thông tin điện tử của Cục Cảnh sát giao thông. Xe có phạt nguội sẽ rất khó sang tên.
Kiểm tra ngoại thất (từ ngoài vào trong)
- Sơn xe và thân vỏ:
- Quan sát kỹ màu sơn có đều không, có vết trầy xước lớn, móp méo hay gỉ sét không.
- Đối với ô tô, kiểm tra các khe hở giữa các cánh cửa, nắp capo, cốp xe có đều không. Nếu không đều, có thể xe đã bị va chạm, nắn chỉnh lại.
- Kiểm tra các mối nối, đường gân dập nổi trên thân xe có còn nguyên bản không.
- Đối với xe máy, kiểm tra dàn nhựa có bị vỡ, nứt hay lỏng lẻo không.
- Đèn xe: Kiểm tra tất cả các đèn (pha, hậu, xi nhan, sương mù) có hoạt động bình thường không, có bị ố vàng, nứt vỡ không.
- Gương chiếu hậu: Có bị hỏng, trầy xước, có chỉnh được không.
- Lốp xe và vành:
- Kiểm tra độ mòn của lốp, có đều không. Nếu mòn không đều có thể do hệ thống treo hoặc góc đặt bánh xe có vấn đề.
- Xem năm sản xuất của lốp (in trên lốp, ví dụ “2023” là tuần 20 năm 2023). Lốp quá cũ cần thay thế.
- Vành xe có bị trầy xước, cong vênh không.
- Kính xe (đối với ô tô): Kiểm tra tất cả các kính có bị nứt, vỡ, xước dăm không.
Kiểm tra nội thất (xe máy) hoặc khoang lái (ô tô)
- Đồng hồ công tơ mét:
- Kiểm tra xem số km đã đi có hợp lý với đời xe không. Ví dụ: Xe 5 năm mà mới đi 1 vạn km thì cần cảnh giác (có thể đã bị tua).
- Kiểm tra các ốc vít quanh đồng hồ có dấu hiệu tháo lắp không.
- Tay lái/Vô lăng, cần số: Kiểm tra độ mòn. Nếu quá mòn so với số km trên đồng hồ thì có thể đã bị tua.
- Ghế ngồi (ô tô): Kiểm tra độ rách, xước, nứt, độ đàn hồi của đệm ghế.
- Hệ thống điện và chức năng:
- Kiểm tra còi, đèn, xi nhan, đèn phanh có hoạt động không.
- Điều hòa (ô tô): Bật điều hòa xem có mát nhanh không, có tiếng ồn lạ không, có mùi ẩm mốc không (dấu hiệu xe bị ngập nước).
- Hệ thống giải trí (ô tô): Đài, loa, màn hình có hoạt động tốt không.
- Các nút bấm trên táp lô, cửa sổ (ô tô): Có hoạt động nhạy không.
- Mùi trong xe (ô tô): Cảnh giác với mùi ẩm mốc (thủy kích) hoặc mùi hóa chất lạ (che giấu mùi hỏng hóc).
Kiểm tra khoang động cơ (trái tim của xe)
Đây là phần cần người có kinh nghiệm mua xe cũ hoặc thợ máy hỗ trợ.
- Vệ sinh động cơ: Cảnh giác với khoang động cơ được rửa quá sạch sẽ, đôi khi là để che giấu vết rò rỉ dầu hoặc sửa chữa.
- Quan sát tổng thể: Có vết rò rỉ dầu, nước làm mát không? Các đường ống cao su có bị nứt, lão hóa không? Dây điện có bị chuột cắn không?
- Ốc vít động cơ: Kiểm tra các ốc vít trên nắp máy, lốc máy có còn nguyên dấu sơn, có dấu hiệu tháo lắp không. Nếu có, xe có thể đã bị bổ máy (đại tu).
- Dầu động cơ: Rút que thăm dầu kiểm tra màu sắc (không quá đen, không có bọt trắng như sữa – dấu hiệu nước vào động cơ), độ trong.
- Nước làm mát: Kiểm tra mực nước làm mát, màu sắc (không có váng dầu).
- Khởi động nguội: Yêu cầu người bán không nổ máy trước khi bạn đến. Khởi động nguội sẽ giúp bạn nghe rõ tiếng máy nổ lúc ban đầu, có tiếng động lạ không, có khói đen/trắng không.
Kiểm tra hệ thống khung gầm và gầm xe
- Khung sườn/Khung gầm (ô tô): Đây là bộ phận xương sống của xe. Kiểm tra xem có bị cong vênh, rỉ sét nặng không. Tìm các dấu hiệu vết hàn mới, vết sơn lại bất thường ở các thanh giằng, tai xe, hốc bánh xe (đối với ô tô) hoặc sườn xe (đối với xe máy).
- Gầm xe: Nếu có thể, hãy nhờ nâng xe lên để kiểm tra gầm xe có bị va đập, trầy xước lớn, biến dạng hay rỉ sét nặng không.
Lái thử xe (bắt buộc phải làm)
Bạn không thể đánh giá hết chiếc xe nếu không tự mình lái thử.
- Khởi động: Nghe tiếng máy nổ lúc đề máy.
- Cảm nhận khả năng vận hành:
- Xe có dễ dàng khởi động không?
- Chạy có êm không, có tiếng động lạ từ động cơ, hệ thống treo không?
- Hộp số có sang số mượt mà (xe số tự động) hay vào số có bị nặng, giật cục (xe số sàn/xe máy số) không?
- Độ nhạy của tay lái/vô lăng, có bị rơ (lỏng) không?
- Hệ thống phanh: Phanh có ăn không, có bị nhao lái khi phanh gấp không?
- Độ bốc của xe: Xe có tăng tốc ổn định không?
- Lái trên nhiều loại địa hình: Đường bằng, đường gồ ghề, cua gấp để kiểm tra hệ thống treo, khả năng bám đường.
Nhờ thợ giỏi hoặc đưa vào hãng kiểm tra
Nếu bạn không có kinh nghiệm mua xe cũ chuyên sâu hoặc không tự tin vào khả năng của mình, hãy làm theo cách này.
- Thuê thợ giỏi đi cùng: Tìm một thợ sửa xe có kinh nghiệm, đáng tin cậy để đi cùng bạn. Họ có “tai nghề” và “mắt nghề” để phát hiện những lỗi mà bạn không thể thấy.
- Đưa vào hãng/gara uy tín: Sau khi xem xe thấy ưng ý, hãy yêu cầu người bán cho bạn đưa xe vào hãng chính hãng hoặc một gara độc lập uy tín (mà bạn tin tưởng) để kiểm tra tổng thể. Họ có thiết bị chuyên dụng và quy trình kiểm tra bài bản, sẽ cho bạn kết quả chính xác nhất về tình trạng xe. Chi phí này thường khoảng vài trăm nghìn đến 1 triệu đồng, nhưng rất đáng để bỏ ra.
Câu chuyện thực tế về kinh nghiệm mua xe cũ
Mình nhớ hồi mới ra trường, mình muốn mua một chiếc xe máy cũ để đi làm. Mình lên mạng tìm kiếm và thấy một chiếc Honda Air Blade 2015 được rao với giá rất tốt, chỉ khoảng 20 triệu đồng, trong khi giá thị trường lúc đó phải 25-27 triệu. Mình ham rẻ nên vội vàng hẹn người bán đi xem.
Khi đến xem xe, mình thấy ngoại hình xe khá ổn, máy nổ nghe cũng êm. Mình lái thử một vòng thấy xe cũng chạy được. Người bán còn nói xe “chính chủ, zin nguyên bản”. Mình gần như đã quyết định mua luôn.
May mắn thay, trước khi “xuống tiền”, mình chợt nhớ lời khuyên của một người bạn: “Mua xe cũ nhất định phải nhờ thợ xem hộ.” Mình liền gọi cho một anh thợ quen. Khi anh thợ đến, anh ấy kiểm tra rất kỹ. Vừa nhìn đồng hồ công tơ mét, anh ấy đã nghi ngờ vì số km quá thấp so với đời xe. Sau đó, anh ấy kiểm tra các ốc vít ở lốc máy và chỉ cho mình thấy rõ dấu hiệu đã bị tháo lắp, chứng tỏ xe đã bị “bổ máy”. Anh ấy còn phát hiện ra xe đã từng bị va chạm mạnh ở phần đầu, khung sườn bị nắn lại.
Mình thật sự “sốc” vì mình không hề phát hiện ra những điều đó. Cuối cùng, mình đã không mua chiếc xe đó. Sau này, mình bỏ thêm tiền và tìm được một chiếc Air Blade đời cũ hơn một chút nhưng được kiểm tra kỹ càng tại một cửa hàng uy tín và dùng đến bây giờ vẫn rất tốt. Từ đó, mình luôn tâm niệm rằng, kinh nghiệm mua xe cũ quan trọng nhất là phải tìm được người thợ đáng tin cậy hoặc mang xe đến trung tâm kiểm định chuyên nghiệp. Đừng bao giờ ham rẻ mà “rước họa vào thân”.
Tổng kết
Kinh nghiệm mua xe cũ là hành trang không thể thiếu cho bất kỳ ai muốn sở hữu một phương tiện đi lại tiết kiệm chi phí. Từ việc nghiên cứu kỹ lưỡng, kiểm tra giấy tờ, đánh giá từng chi tiết của xe từ ngoại thất, nội thất, động cơ, gầm xe cho đến việc lái thử và quan trọng nhất là nhờ đến sự hỗ trợ của chuyên gia, mỗi bước đều đóng vai trò then chốt để bạn chọn được chiếc xe ưng ý, bền bỉ và tránh được những rủi ro không đáng có. Hãy luôn cẩn trọng, kiên nhẫn và đừng ngại đầu tư một chút chi phí nhỏ để kiểm tra xe, vì điều đó sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều tiền bạc và công sức về sau. Chúc bạn sẽ tìm được “người bạn đồng hành” ưng ý và có những chuyến đi thật an toàn, thuận lợi!
